Słuch fonematyczny jest zdolnością różnicowania najmniejszych dźwięków mowy, czyli fonemów np. dźwięczne ‘g’ i bezdźwięczne ‘k’, dzięki czemu wyrazy „kura” i „góra” nie brzmią jednakowo. Zaburzenia w tym zakresie powodują trudności w nauce u dzieci.
Istnieją specjalne testy do badania słuchu fonematycznego opracowywane przez logopedów. Celem badania jest wskazanie czy usłyszane wyrazy są takie same, czy różne. Podawane zestawienia wyrazów różnią się między sobą jedną cechą dystynktywną (kasa – kasza) i co ważne osoba badana nie może widzieć ust osoby badającej.
Słuch fonemowy dotyczy zniekształceń w obrębie danego fonemu. Jeżeli ktoś zamienia głoskę na inną może być to problem ze słuchem fonematycznym, ale jeżeli ktoś wymawia np. ‘r’ i brzmi ono inaczej, to może mieć to związek ze słuchem fonemowym.
Zaburzenia słuchu fonematycznego u dorosłych najczęściej mają związek z występującym niedosłuchem. Odpowiednio dobrane aparaty słuchowe są niezbędne, aby rozpocząć trening słuchu fonematycznego, który polega na słuchowym różnicowaniu dźwięków.
Ćwiczenia słuchu fonematycznego są niezbędne do prawidłowego rozwoju mowy oraz nauki czytania i pisania. Wszelkie zabawy dzielenia podanych wyrazów na sylaby, liczenie sylab w wyrazach czy wskazywanie pierwszej lub ostatniej głoski w wyrazie będą rozwijać słuch fonematyczny dziecka. Pamiętaj, że trudności w rozróżnianiu głosek mogą być związane z osłabieniem słuchu fizycznego.